Gwiozda

Gwiozda to jeden z trzech typów łowickiej wycinanki (pozostałe to „kodra” i „tasiemka”), dawny element dekoracyjny wnętrz chłopskich chałup. Są to wycinanki zawierające najczęściej motywy roślinne, zoomorficzne i antropomorficzne. Historia wycinanek łowickich sięga II połowy XIX wieku, kiedy to wycinankami zaczęto dekorować wnętrza izb chłopskich chałup.

Istnieją dwa rodzaje ażurowych gwiozd. Pierwsze, występują w formie barwnej rozety z wzorami geometrycznymi. W drugich najważniejszym elementem była para ptaków zwróconych ku sobie. Umieszczane były one po bokach kwiatka umiejscowionego pośrodku wycinanki. Ów rodzaj wycinanek nie służył do dekoracji izb, a był przeznaczony na sprzedaż.

Gwiozda to wycinanka okrągła, często z brzegami nieregularnymi, np. w formie drobnych ząbków. Jej dekorację stanowią symetryczne elementy roślinne oraz zwierzęce (np. popularny w regionie łowickim kogut). Są wykonane przez warstwowe naklejanie papieru kolorowego w kolejności od największych do najmniejszych elementów. Podłoże stanowi całkowicie spójny szablon (wykonany przez wycięcie wzoru z jednego kawałka papieru, najczęściej o czarnym kolorze), przyklejony do białego kartonu. Dopiero na to naklejane są wielobarwne dekoracje. Posiadają one jedną oś symetrii. Wykonywano je ręcznie za pomocą nożyc do strzyżenia owiec.

Obecnie wycinanki łowickie nie pełnią funkcji użytkowej. Są popularną pamiątką kojarzoną z regionem łowickim.

Następny Post

Folklorystyka

Folklorystyka to dyscyplina humanistyczna, obejmująca badania folkloru, mechanizmu jego funkcjonowania w kulturze oraz relacji zachodzących między folklorem a literaturą i kulturą masową. Czasem uznawana za jedną z dziedzin etnografii i antropologii kulturowej, jako że folklor jest elementem kultury ludowej, a ta przedmiotem badań etnografii. Początki zainteresowania folklorem (pieśni ludowe polskie […]

Etnografia

etnografia co to jestEtnografia to dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z nich.

Będąc jakościową metodą badawczą, etnografia koncentruje się na rozumieniu fenomenów kulturowych, które odzwierciedlają wiedzę na temat systemów rozumienia w życiu grup kulturowych. Metoda ta była pionierska dla społeczno-kulturowej antropologii, ale znalazła też zastosowanie także na innych polach nauk społecznych, m.in. w socjologii, badaniach nad komunikacją oraz w historii. Zajmuje się studiami nad ludźmi, grupami etnicznymi, formacjami etnicznymi, m.in. ich etnogenezą, kompozycją, zmianami, charakterystyką dobrobytu społecznego, a także ich materialną oraz duchową kulturą. Etnografia znajduje zastosowanie w pozyskiwaniu danych empirycznych na temat ludzkich społeczności oraz kultury. Zbiór danych jest przygotowywany w oparciu o obserwację uczestniczącą, wywiady, kwestionariusze itd.

Celem etnografii jest opis przedmiotu studiów, tych którzy stanowią przedmiot badań. Zamiennie są wykorzystywane także takie określenia jak badania terenowe, czy opis przypadku, które są używane jako synonim etnografii. Zajmuje się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych.

Celem etnografii jako metody badawczej jest pozyskanie danych, które mówią o znaczeniu społecznym i potocznym rozumieniu, ludzi – informatorów, w ich naturalnym środowisku życia, czyli terenie badawczym etnografa (antropologa, etnologa). Pewnym ideałem były badania prowadzone w sposób, który ogranicza wpływ badacza na obserwowane środowisko, a także umożliwiające stworzenie pogłębionej charakterystyki, a także bardziej pogłębionego portretu informatorów oraz ich środowiska kulturowego, które stanowi przedmiot zainteresowania etnografów.

Tradycyjnie etnografowie poszukiwali wiedzy na temat badanej społeczności przez pozyskiwanie informatorów posiadających dużą wiedzę na temat danej wspólnoty, a także takich, którzy byli w stanie dostarczyć etnografowi kolejnych informatorów, jak również przez długotrwałe pobyty badawcze w miejscu będącym przedmiotem zainteresowania badacza. Jest to nadal stosowane w etnografii technika badawcza. Proces ten pozwala na odkrywanie wspólnych kulturowych podobieństw związanych z tematem badania.

Etnografia jest bardzo mocno związana także z osobistym doświadczeniem badacza. Kluczem do tego procesu jest raczej partycypacja i uczestnictwo niż sama obserwacja. Należy także stwierdzić, że etnografia jest bardzo skuteczną metodą badań społecznych, która pozwala oprzeć zdobytą wiedzę na danych jakościowych, a nie tylko ilościowych, charakterystycznych bardziej dla socjologii, czy demoskopii, nie tracąc przy tym wartości empirycznej pozyskanych danych. Znajduje zastosowanie w badaniach opinii publicznej oraz badaniach marketingowych.