Oczepiny

Oczepiny – zwane też przedbabinami, czepieniem, czepinami to dawny obrzęd weselny znany u większości ludów słowiańskich, podczas którego panna młoda symbolicznie przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny. Nazwa oczepiny pochodzi od czepca, nakrycia głowy, jakie nosiły mężatki w miejsce panieńskiego wianka.

Oczepiny odbywały się o północy, kiedy to pannę młodą prowadzono do bocznej izby, śpiewając przy tym najstarszą pieśń weselną Oj, chmielu, chmielu… Potem druhny zdejmowały z głowy panny młodej wianek, ścinano jej warkocz lub skracano włosy, a starsze zamężne kobiety nakładały czepiec. Czepiec weselny, z białego płótna, misternie haftowany, najczęściej był podarunkiem od matki chrzestnej. Brat panny młodej lub najstarszy drużba wręczał go starościnie. Umieszczony na głowie, naznaczony znakiem krzyża, stawał się atrybutem małżeństwa.

W literaturze oczepiny opisywane są nie tylko jako symboliczna część uroczystości weselnej, ale również jako ważne wydarzenie w życiu panny młodej. Dziewczyna wychodząca za mąż poprzez obrzęd oczepin zyskiwała świadomość zmiany, która nadchodziła w jej życiu. Znakiem tego w czasie oczepin panna młoda płakała w tęsknocie za panieńskim okresem życia, jak również w obawie przed tym, co ją czeka w okresie małżeństwa.

Oczepiny najczęściej rozgrywały się późnym wieczorem. Zamężne kobiety zabierały wtedy pannę młodą do innego pomieszczenia, usadawiały ją na ławie, stołku bądź skrzyni i ściągały jej wianek. W rytuale oczepin, który stanowił swoisty akt inicjacji małżeńskiej, brały udział wyłącznie kobiety.

Następny Post

Katarzynki

Katarzynki to polski zwyczaj świąteczny, obchodzony przez kawalerów odpowiednik andrzejek. W nocy z 24/25 listopada, tj. w wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej, odbywają się wróżby młodych mężczyzn dotyczące ożenku i poszukiwania partnerki. Święto to zostało wyparte przez andrzejki – spopularyzowane na zachodzie święto panien, podczas którego kobietom poszukującym partnera mają się […]
Obrzęd katarzynek

Etnografia

etnografia co to jestEtnografia to dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z nich.

Będąc jakościową metodą badawczą, etnografia koncentruje się na rozumieniu fenomenów kulturowych, które odzwierciedlają wiedzę na temat systemów rozumienia w życiu grup kulturowych. Metoda ta była pionierska dla społeczno-kulturowej antropologii, ale znalazła też zastosowanie także na innych polach nauk społecznych, m.in. w socjologii, badaniach nad komunikacją oraz w historii. Zajmuje się studiami nad ludźmi, grupami etnicznymi, formacjami etnicznymi, m.in. ich etnogenezą, kompozycją, zmianami, charakterystyką dobrobytu społecznego, a także ich materialną oraz duchową kulturą. Etnografia znajduje zastosowanie w pozyskiwaniu danych empirycznych na temat ludzkich społeczności oraz kultury. Zbiór danych jest przygotowywany w oparciu o obserwację uczestniczącą, wywiady, kwestionariusze itd.

Celem etnografii jest opis przedmiotu studiów, tych którzy stanowią przedmiot badań. Zamiennie są wykorzystywane także takie określenia jak badania terenowe, czy opis przypadku, które są używane jako synonim etnografii. Zajmuje się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej, jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych.

Celem etnografii jako metody badawczej jest pozyskanie danych, które mówią o znaczeniu społecznym i potocznym rozumieniu, ludzi – informatorów, w ich naturalnym środowisku życia, czyli terenie badawczym etnografa (antropologa, etnologa). Pewnym ideałem były badania prowadzone w sposób, który ogranicza wpływ badacza na obserwowane środowisko, a także umożliwiające stworzenie pogłębionej charakterystyki, a także bardziej pogłębionego portretu informatorów oraz ich środowiska kulturowego, które stanowi przedmiot zainteresowania etnografów.

Tradycyjnie etnografowie poszukiwali wiedzy na temat badanej społeczności przez pozyskiwanie informatorów posiadających dużą wiedzę na temat danej wspólnoty, a także takich, którzy byli w stanie dostarczyć etnografowi kolejnych informatorów, jak również przez długotrwałe pobyty badawcze w miejscu będącym przedmiotem zainteresowania badacza. Jest to nadal stosowane w etnografii technika badawcza. Proces ten pozwala na odkrywanie wspólnych kulturowych podobieństw związanych z tematem badania.

Etnografia jest bardzo mocno związana także z osobistym doświadczeniem badacza. Kluczem do tego procesu jest raczej partycypacja i uczestnictwo niż sama obserwacja. Należy także stwierdzić, że etnografia jest bardzo skuteczną metodą badań społecznych, która pozwala oprzeć zdobytą wiedzę na danych jakościowych, a nie tylko ilościowych, charakterystycznych bardziej dla socjologii, czy demoskopii, nie tracąc przy tym wartości empirycznej pozyskanych danych. Znajduje zastosowanie w badaniach opinii publicznej oraz badaniach marketingowych.